Blog literacki, portal erotyczny - seks i humor nie z tej ziemi
1.4.4. DOPUSZCZALNY PRAWNIE ZAMIAR PRZERWANIA NIEWINNEGO LUDZKIEGO ZYCIA
Decyzja w sprawie Tony'ego Blanda ma jeszcze drugi nowatorski aspekt. Otoz jest jasne jak slonce, ze celem usuniecia
79
sondy odzywiajacej bylo spowodowanie smierci Blanda. Trudno nie zauwazyc tego faktu, skoro, jak widzielismy, dyrektor Airedale Hospital oczekiwal takze orzeczenia, ze mozna legalnie przerwac wszelkie postepowanie poza takim, "ktorego celem jest, by Tony Bland mogl umrzec i umieral spokojnie, z jak najwieksza godnoscia i w jak najmniejszych cierpieniach". (Jak Bland, ktory niczego nie odczuwal, mogl cierpiec, tego nie wyjasniono, ale moze dyrektor czyni ukryte aluzje do cierpien rodziny Blanda lub cierpieri personelu szpitala.)
Wiekszosc sedziow Izby Lordow mowi wprost o intencjach dyrektora. Lord Browne-Wilkinson zauwaza, ze "celem przerwania sztucznego odzywiania jest spowodowanie smierci Anthony'ego Blanda". (s. 383) Lord Mustill wyrazil sie rownie jasno: "Zaproponowany sposob postepowania ma na celu... przerwanie ze wzgledow humanitarnych zycia Anthony'ego Blanda przez odstawienie podstawowych srodkow niezbednych do zycia." (s. 388) Lord Lowry takze uznal, ze "obecny jest tu zamiar spowodowania smierci pacjenta". (s. 379)
Pozostaje to w ostrej sprzecznosci z opinia przez wiele lat uznawana za ostateczna, jakie intencje lekarza moga byc dopuszczalne. Opinie te sformulowano w toku sensacyjnego procesu doktora Johna Bodkina Adamsa w roku 1957. Oskarzenie utrzymywalo, ze doktor Adams przekonal pania Morrell, starsza wiekiem pacjentke, by zapisala mu w testamencie pieniadze i cenne przedmioty, a nastepnie zamordowal ja podajac zbyt duze dawki morfiny i innych opiatow. Dr Adams powiedzial policji, ze pani Morrell byla juz w agonii, a on po prostu "ulatwil jej odejscie". Sedzia (potem lord) Devlin pouczyl lawe przysieglych, ze "jesli podstawowy cel medycyny, poprawa zdrowia, nie moze byc osiagniety... lekarz ma prawo uczynic wszystko, co wlasciwe i niezbedne, by zlagodzic bol i cierpienie, nawet jesli srodki, jakie zastosuje, moga w niezamierzony sposob skrocic zycie".
To czesto cytowane pouczenie opiera sie na zalozeniu, iz przewidywanie, ze pewne dzialanie moze skrocic zycie, nie
80
jest tym samym, co zamiar skrocenia zycia. Gdyby doktor Adams dal pani Morrell zastrzyk z zamiarem ulzenia jej cierpieniom, nie bylby winny morderstwa, nawet gdyby przewidywal, ze zastrzyk skroci jej zycie. Sedzia Devlin powiada dalej: "Ale pozostaje faktem i pozostaje prawem, ze zadnemu lekarzowi ani zadnemu innemu czlowiekowi nie wolno rozmyslnie przeciac nici ludzkiego zycia - tak samo ludzi umierajacych, jak i zdrowych."9
Nawet kodeksowe definicje morderstwa - np. definicje z kodeksow karnych takich stanow Australii, jak Nowa Poludniowa Walia - z zasady obejmuja i dzialanie, i zaniechanie, jesli ich zamiarem jest przerwanie ludzkiego zycia.10 W kodeksach tych, podobnie jak w opinii sedziego Devlina, to wlasnie intencja przerwania zycia wyznacza ostateczna granice miedzy morderstwem a prawidlowym postepowaniem lekarskim. W orzeczeniu w sprawie Blanda juz tak nie jest. Brytyjscy sedziowie z Izby Lordow, zmieniajac prawo dotyczace morderstwa w aspekcie odnoszacym sie do zamiaru, wykazali jasnosc mysli i dalekowzrocznosc, jakie powinny byc wzorem dla wielu innych, ktorzy zmagaja sie z tym trudnym problemem.
81